Xe trà sữa có bồn rửa có bắt buộc theo quy định vệ sinh

Vì sao xe trà sữa cần có bồn rửa đạt chuẩn?

Nhiều người mới khởi nghiệp với xe trà sữa thường bỏ qua một chi tiết tưởng nhỏ: bồn rửa. Nhưng chính điều này lại là yếu tố khiến họ không thể xin giấy phép, bị phạt hành chính hoặc thậm chí buộc ngưng bán. Bối cảnh hiện nay cho thấy xu hướng chuyển dịch từ cửa hàng cố định sang mô hình xe lưu động ngày càng tăng, kéo theo việc kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) cũng trở nên nghiêm ngặt hơn. Vậy bồn rửa trên xe trà sữa có thực sự bắt buộc không, và nếu không có thì bị phạt như thế nào?

Theo quy định pháp luật Việt Nam và hướng dẫn của Bộ Y tế, bất kỳ cơ sở kinh doanh đồ uống, thực phẩm nào – dù là cố định hay lưu động – đều phải đảm bảo yếu tố vệ sinh dụng cụ pha chế, tay người chế biến và môi trường xung quanh. Trong trường hợp xe trà sữa, bồn rửa tay, rửa ly là yêu cầu tối thiểu để đảm bảo đủ điều kiện vận hành và an toàn sức khỏe cho khách hàng.

Có thể, nếu có hệ thống kết nối đường ống và cống dẫn nước đảm bảo kín, nhưng vẫn bắt buộc phải có bồn chứa tích hợp theo QCVN; không được chỉ dựa vào tạm thời chạy nước

Quy định vệ sinh bắt buộc đối với xe trà sữa có bồn rửa

Bộ Y tế và Cục An toàn thực phẩm đã ban hành nhiều văn bản liên quan đến cơ sở kinh doanh thức uống lưu động, trong đó nêu rõ: “Xe bán thực phẩm, thức uống phải trang bị đầy đủ thiết bị rửa tay, rửa dụng cụ chế biến và có nước sạch đạt chuẩn.” Điều này đồng nghĩa với việc xe trà sữa có bồn rửa không chỉ là khuyến nghị – mà là bắt buộc theo quy chuẩn vệ sinh.

Dưới đây là các tiêu chuẩn cụ thể được áp dụng:

• Thông tư 17/2018/TT-BYT quy định về điều kiện bảo đảm ATTP đối với cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, trong đó có xe lưu động.
• QCVN 01-1:2018/BYT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước sạch sử dụng cho sinh hoạt – yêu cầu nguồn nước rửa trên xe trà sữa phải đạt chuẩn, không dùng nước đóng chai thay thế.
• Thiết bị bồn rửa phải phân chia rõ ràng giữa khu rửa tay và rửa dụng cụ, tránh lây nhiễm chéo.
• Phải có hệ thống thoát nước, thùng chứa nước thải riêng biệt, tránh xả trực tiếp ra môi trường.

Đặc biệt, trong quá trình xin Giấy xác nhận kiến thức về ATTP và Giấy phép đủ điều kiện kinh doanh, cán bộ kiểm tra sẽ xem xét bồn rửa là một trong những tiêu chí bắt buộc. Nếu không đáp ứng, hồ sơ xin phép bị trả về hoặc yêu cầu bổ sung thiết kế lại.

Việc trang bị xe trà sữa có bồn rửa đạt chuẩn không chỉ giúp bạn kinh doanh hợp pháp, mà còn xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp và đáng tin cậy hơn với khách hàng.

Yêu cầu thiết kế bồn rửa đúng chuẩn cho xe trà sữa

Không phải cứ gắn bồn rửa lên xe là được. Theo quy định từ Bộ Y tế và các cơ quan liên ngành, bồn rửa trên xe trà sữa cần tuân thủ một số tiêu chí kỹ thuật cụ thể, vừa để đảm bảo an toàn vệ sinh, vừa để được cấp phép kinh doanh. Điều này đặc biệt quan trọng khi bạn xin xác nhận đủ điều kiện VSATTP và đối mặt với các đợt kiểm tra bất chợt của cơ quan chức năng.

Các yếu tố kỹ thuật bắt buộc:

1.Phân khu chức năng rõ ràng

• Có ít nhất 1 bồn rửa tay và 1 bồn rửa dụng cụ pha chế (có thể dùng loại 2 ngăn hoặc bố trí song song).
• Vị trí bồn rửa phải tách biệt khu chế biến, không đặt cạnh ly/đá/đường.

2.Nguồn nước sử dụng

• Nước phải đạt tiêu chuẩn QCVN 01-1:2018/BYT – không dùng nước giếng khoan, nước đóng bình không rõ nguồn.
• Khuyến khích dùng bình nước có khóa vòi hoặc hệ thống bơm nước tuần hoàn kín.

3.Dung tích và lưu lượng tối thiểu

• Bình chứa nước sạch ≥ 20L, bình chứa nước thải ≥ 20L, có van khóa và nắp đậy.
• Bồn phải có ống thoát nước riêng, không xả ra lòng đường hoặc xung quanh nơi bán.

4.Vật liệu bồn rửa

• Làm từ inox 304, nhựa HDPE thực phẩm, không dùng nhôm, tôn mạ dễ gỉ sét hoặc thấm mùi.
• Thành bồn không được sắc nhọn, phải dễ lau chùi, không bám cặn.

5.Tích hợp thêm thiết bị hỗ trợ vệ sinh

• Kệ để xà phòng rửa tay nhanh, khăn giấy lau tay.
• Có móc treo hoặc hộc để lưu trữ vật dụng đã rửa.

Một số sai lầm phổ biến:

• Gắn bồn nhỏ dưới gầm xe, không có nắp → vi phạm quy chuẩn.
• Dùng nước đóng chai thay nước sạch đạt chuẩn → bị loại hồ sơ.
• Không có bồn thoát nước riêng → xả tràn ra môi trường, bị xử phạt.

Việc thiết kế xe trà sữa có bồn rửa đạt chuẩn không chỉ là bước kỹ thuật, mà còn là điều kiện tiên quyết để vận hành hợp pháp.

Hậu quả nếu không trang bị bồn rửa đúng quy định

Một số người cho rằng chỉ cần “sạch sẽ” là đủ mà quên mất yếu tố pháp lý. Tuy nhiên, theo phản ánh từ nhiều địa phương, việc xe trà sữa không có bồn rửa hoặc lắp sai quy chuẩn sẽ kéo theo hàng loạt hệ lụy từ hành chính đến hình ảnh thương hiệu. Đây không chỉ là lỗi nhẹ mà có thể khiến bạn bị đình chỉ kinh doanh ngay tại chỗ.

Các rủi ro pháp lý

• Phạt tiền từ 500.000 – 3.000.000 VNĐ (theo Nghị định 115/2018/NĐ-CP, Điều 15) nếu không có thiết bị rửa tay/rửa dụng cụ.
• Bị buộc tiêu hủy sản phẩm đang bán, nếu phát hiện không đảm bảo điều kiện vệ sinh.
• Không được cấp giấy phép kinh doanh lưu động, nếu kiểm tra thực địa thấy thiếu bồn rửa đạt chuẩn.
• Gây ảnh hưởng xấu tới uy tín cá nhân, khó được chấp nhận tại các hội chợ, phố đi bộ, trung tâm thương mại.

Hệ quả dài hạn

• Mất niềm tin khách hàng khi thấy người bán không rửa tay/rửa dụng cụ sau mỗi lượt.
• Dễ bị khiếu nại lên phường/xã, đặc biệt trong bối cảnh giám sát VSATTP tăng mạnh từ sau COVID-19.
• Trường hợp nghiêm trọng: bị xử lý hình sự nếu gây ngộ độc hàng loạt do điều kiện chế biến mất vệ sinh.

Việc lắp bồn rửa không chỉ tránh rủi ro pháp lý mà còn là cách thể hiện trách nhiệm của người bán đối với sức khỏe cộng đồng.

So sánh mô hình xe bán hàng có và không có bồn rửa

Không ít người cho rằng việc gắn bồn rửa là rườm rà, chiếm diện tích xe và làm tăng chi phí đầu tư. Tuy nhiên, khi đặt lên bàn cân giữa mô hình xe trà sữa có bồn rửa và không có bồn rửa, ta sẽ thấy sự khác biệt rõ rệt, đặc biệt là về khả năng duy trì hoạt động kinh doanh lâu dài và tính pháp lý.

Rõ ràng, việc đầu tư xe trà sữa có bồn rửa không phải là chi phí dư thừa mà là một bước đi khôn ngoan để đảm bảo hoạt động lâu dài, ít bị làm khó bởi pháp luật và tạo niềm tin cho người tiêu dùng.

Các loại giấy phép bắt buộc khi kinh doanh xe trà sữa

Một chiếc xe trà sữa hợp lệ không chỉ cần thiết kế đúng chuẩn mà còn phải được cấp phép theo đúng quy định pháp luật. Việc tích hợp bồn rửa không chỉ giúp tuân thủ chuẩn vệ sinh mà còn là điều kiện tiên quyết để hoàn thiện hồ sơ pháp lý.

Giấy phép đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm

• Được cấp bởi Phòng Y tế hoặc Trung tâm y tế quận/huyện.
• Hồ sơ bao gồm:
  1. Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.
  2. Bản vẽ mô tả xe (có vị trí bồn rửa, nơi chế biến).
  3. Kết quả xét nghiệm nước rửa đạt chuẩn.
  4. Giấy xác nhận kiến thức về ATTP (của người trực tiếp chế biến).

Giấy phép đăng ký hộ kinh doanh cá thể

• Cấp tại UBND quận/huyện nơi đăng ký thường trú.
• Ngành nghề ghi rõ: “kinh doanh đồ uống lưu động, xe lưu động”.

Giấy phép sử dụng lòng đường, vỉa hè (nếu bán cố định)

• Chỉ cấp tại một số địa bàn có chính sách cho thuê điểm bán hàng rong.
• Cần có bản cam kết không gây mất vệ sinh, có phương án xử lý rác thải.

Hợp đồng kiểm định xe (nếu dùng mô hình gắn máy, container di động)

• Một số địa phương yêu cầu kiểm định khung gầm, tải trọng và an toàn PCCC.

Hóa đơn – chứng từ mua nguyên liệu

• Phục vụ khi có kiểm tra về nguồn gốc thực phẩm, đường, đá, sữa.

Có thể thấy, để được cấp giấy phép kinh doanh xe trà sữa có bồn rửa, người bán cần chuẩn bị cả về thiết kế vật lý lẫn hồ sơ hành chính. Trong đó, bồn rửa là mắt xích quan trọng, nếu thiếu thì gần như các thủ tục khác cũng không hợp lệ.

Tổng kết lại, xe trà sữa có bồn rửa không chỉ là một chi tiết tiện ích mà là yêu cầu bắt buộc theo chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm và pháp luật Việt Nam. Thiết kế đúng chuẩn giúp chủ xe:

• Dễ dàng xin giấy phép kinh doanh
• Hạn chế rủi ro bị xử phạt
• Tăng độ tin cậy và chuyên nghiệp với khách hàng

Nếu bạn muốn đầu tư lâu dài và nghiêm túc với mô hình xe lưu động, đừng bỏ qua việc trang bị bồn rửa đạt chuẩn ngay từ đầu.

FAQ

Có thể dùng bình nước di động thay bồn rửa cố định không?

Không được phép. Theo QCVN và chỉ đạo Bộ Y tế, thiết bị phải là bồn rửa tay và rửa dụng cụ cố định, tích hợp hệ thống chứa nước sạch/bẩn kín; sử dụng bình nước di động hoặc thùng hứng không được chấp nhận.

Xe trà sữa lưu động cần bao nhiêu dung tích chứa nước tối thiểu?

Phải có tối thiểu 20 L chứa nước sạch và dung tích nước thải lớn hơn 15 % so với nước sạch, tương tự quy định cho xe bán thực phẩm lưu động ở nhiều nước .

Có cần hệ thống nước nóng ở bồn rửa trên xe hay không?

Theo tiêu chuẩn vệ sinh quốc tế (ví dụ Oregon, Mỹ), xe di động phải cung cấp nước ≥ 38 °C với áp lực nước, tuy nhiên ở Việt Nam chưa có quy định bắt buộc nước nóng. Vẫn nên thiết kế để đảm bảo khả năng rửa hiệu quả.

Có phải định kỳ kiểm nghiệm chất lượng nước trên xe không?

Có. Theo Thông tư 15/2012/TT‑BYT, xe lưu động phải dùng nước đạt QCVN 01:2009/BYT hoặc QCVN 02:2009/BYT, và nên kiểm nghiệm ít nhất 1 lần/năm để chứng minh an toàn khi được kiểm tra.

Nếu kinh doanh ở vỉa hè có bồn rửa vẫn bị xử phạt?

Có thể. Khi sử dụng bồn rửa xe, xả thải không đúng nơi quy định, hoặc chiếm dụng lòng đường/vỉa hè không được phép, bạn vẫn có thể bị phạt 2–3 triệu VNĐ và buộc dọn dẹp.

Xe có thể kết nối với nguồn cấp nước/tự chảy nếu ở hội chợ không?